Παρενιαυτοφορία στην ελιά: Τι είναι και πώς επηρεάζει την παραγωγή ελαιολάδου

Η παρενιαυτοφορία είναι ένα φαινόμενο που σχετίζεται με τον διετή κύκλο ανάπτυξης της ελιάς. Προκύπτει όταν ένα δέντρο ανθίζει και καρποφορεί υπερβολικά σε μία χρονιά, γεγονός που οδηγεί σε εξάντληση των αποθεμάτων υδατανθράκων και αζωτούχων συστατικών για την επόμενη χρονιά. Υπάρχουν δύο τύποι παρενιαυτοφορίας: η ολική, όπου το δέντρο καρποφορεί πλήρως μια χρονιά και δεν παράγει καθόλου την επόμενη, και η μερική, όπου το ποσοστό καρπόδεσης κυμαίνεται από 60-70% την πρώτη χρονιά και 30-40% τη δεύτερη. 

Οι μεγάλες παραγωγές απαιτούν αρκετούς υδατάνθρακες και θρεπτικά στοιχεία, γεγονός που εξαντλεί το δέντρο για την επόμενη χρονιά. Ένα ισορροπημένο πρόγραμμα θρέψης, προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε ελαιώνα και στις παραγωγικές ή μη παραγωγικές χρονιές, μπορεί να επηρεάσει θετικά την παρενιαυτοφορία και να βελτιώσει τα τελικά αποτελέσματα. Αυτό έχει θετική επίδραση στο εισόδημα του παραγωγού, ιδιαίτερα σε μη αρδευόμενους ελαιώνες, όπου το φαινόμενο είναι πιο έντονο. Μια σωστή διαχείριση της καλλιέργειας είναι κρίσιμη για τη βελτίωση της παραγωγής.

Θρέψη και παρενιαυτοφορία της ελιάς

Η εφαρμογή του αζώτου κατά τη διάρκεια των ετών που έχουμε χαμηλή παραγωγή λόγω του φαινομένου της παρενιαυτοφορίας έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς το άζωτο αποθηκεύεται στο φυτό για την επόμενη χρονιά.

Κατά τη διάρκεια των ετών αυτών, η ικανότητα των δένδρων να αποθηκεύουν θρεπτικά στοιχεία στα φύλλα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις παραγωγικές χρονιές, καθώς το δένδρο έχει περιορισμένες απαιτήσεις λόγω χαμηλής καρποφορίας.

Σε περιπτώσεις έλλειψης αζώτου έχουμε μειωμένη ευρωστία των δένδρων, τα φύλλα γίνονται ελαφρώς πράσινα προς κίτρινα και παρατηρείται σημαντική μείωση της παραγωγής. Από την άλλη, όμως, η υπερεπάρκεια αζώτου, ιδίως σε χρονιές που δένδρα έχουν υψηλή παραγωγή, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες όπως αυξημένη ευαισθησία στο ψύχος, αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες, υποβαθμισμένη ποιότητα ελαιοκάρπου, καθώς και μειωμένη παραγωγή ελαιολάδου.

Η ποσότητα των θρεπτικών στοιχείων θα πρέπει να είναι επαρκής ώστε να καλύπτει τις ανάγκες των φυτών σε κάθε φάση του φαινομένου μειώνοντας έτσι την επίδραση του σε αυτά. Στα παρακάτω γραφήματα, ο μάρτυρας αναφέρεται στη συνιστώμενη δόση NPK λιπασμάτων, ενώ οι επεμβάσεις με +25% έως +50% αναφέρονται σε αυξημένες ποσοστιαία δόσεις από την προτεινόμενη δοσολογία.