Βασικά στάδια καλλιέργειας εσπεριδοειδών

Τα εσπεριδοειδή εμφανίζουν μέσα στον χρόνο τουλάχιστον δύο κύματα βλάστησης, το ανοιξιάτικο (κύριο) και το καλοκαιρινό. Στο ανοιξιάτικο κύμα παράγονται τα περισσότερα άνθη και φύλλα. Στο καλοκαιρινό κύμα αναπτύσσονται κυρίως βλαστοί, φύλλα και οφθαλμοί. Από τον κανόνα αυτόν εξαιρείται η λεμονιά που έχει την τάση συνεχούς βλάστησης και καρποφορίας. Η πορτοκαλιά και το γκρέιπφρουτ ανθίζουν μία φορά τον χρόνο. Στις μασχάλες των φύλλων σχηματίζονται οι οφθαλμοί που μπορούν είτε να εξελιχθούν σε βλαστούς ή άνθη, είτε να παραμείνουν σε λανθάνουσα κατάσταση. Η διαφοροποίηση των οφθαλμών συμβαίνει έναν περίπου μήνα πριν από την ανοιξιάτικη άνθηση. 

Στο τέλος της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού ολοκληρώνεται η καρπόδεση. Ποσοστό καρπόδεσης 5-10% μπορεί να εξασφαλίσει μια ικανοποιητική παραγωγή. Μερικές εβδομάδες μετά την καρπόδεση παρατηρούνται κύματα φυσιολογικών καρποπτώσεων που διατηρούν τη φυσιολογική ισορροπία μεταξύ βλάστησης και καρποφορίας. Διάφορα είδη εσπεριδοειδών όπως η μανταρινιά, αλλά και κάποιες ποικιλίες πορτοκαλιών όπως η Valencia, έχουν την τάση να παρενιαυτοφορούν με αποτέλεσμα να παρατηρείται αυξομείωση αποδόσεων από χρονιά σε χρονιά.

Οι καρποί εμφανίζουν τρία στάδια ανάπτυξης:

• 1^ο Στάδιο: Η αύξηση των καρπών είναι μικρή και σταδιακή και οφείλεται στις κυτταροδιαιρέσεις. Διαρκεί περίπου ένα μήνα.
• 2^ο Στάδιο: Η αύξηση οφείλεται στην ταχεία μεγέθυνση των κυττάρων στο εσωτερικό μέρος των καρπών. Οι χυμοφόροι ασκοί αυξάνουν σε μέγεθος και γεμίζουν τις φέτες της σάρκας, ενώ ο φλοιός αρχίζει να λεπταίνει σε πάχος. Κατά το τέλος του σταδίου αυτού η φλούδα ξεκινάει να αλλάζει το χρώμα της (έναρξη ωρίμανσης).
• 3^ο Στάδιο: Κατά το στάδιο αυτό ολοκληρώνεται η ωρίμανση των καρπών και συμβαίνουν αλλαγές στη σύστασή τους, όπως είναι η αύξηση των διαλυτών σακχάρων και η μείωση της συγκέντρωσης του κιτρικού οξέος. Μετά την ωρίμανση, σε κάποιες συγκεκριμένες ποικιλίες, η φλούδα αρχίζει και πάλι να αυξάνει σε πάχος. Η ωρίμανση των εσπεριδοειδών είναι μακρά σε περίοδο και ο χρόνος που απαιτείται εξαρτάται από την ποικιλία και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν.

Η επιμήκυνση της ρίζας πραγματοποιείται επίσης κατά κύματα από τις αρχές της άνοιξης και μετά, εναλλάξ με τα κύματα της βλάστησης. Η δραστηριότητα της ρίζας είναι κρίσιμη για το σωστό προγραμματισμό των λιπάνσεων.